Szlakiem Starej Drawy
autor: Leszer Opyrcha艂 (opyrchal@otkz.pol.pl), rok 1998
Zastawka oddzielaj膮ca Star膮 Draw臋 - przenoszenie kajak贸w
W lecie 1998 r. mia艂em okazj臋 przep艂yn膮膰 legendarny szlak Starej Drawy. Cieszy si臋 on opini膮 pi臋knego, jednak偶e nadzwyczaj uci膮偶liwego (U5 . wg skali Wrze艣niowskiego) szlaku wodnego, mimo 偶e tylko dwie przeszkody wymagaj膮 przenoszenia kajaka brzegiem. Wysportowana osada p艂yn膮ca lekkim plastikowym kajakiem pokona go w jeden dzie艅. Wieloosobowe grupy p艂yn膮ce z dzie膰mi te偶 s膮 w stanie przeby膰 szlak Starej Drawy. Musz膮 si臋 jednak liczy膰 z szybko艣ci膮 p艂yni臋cia nie wi臋ksz膮 ni偶 7 km na dzie艅.
Zarastaj膮ce rozlewisko na pocz膮tku Starej Drawy.
Koryto Starej Drawy jest starorzeczem pozosta艂ym po przegrodzeniu biegu Drawy zastawk膮 i skierowaniu jej w贸d do elektrowni Prostynia. Po przej艣ciu przez turbiny woda dostaje si臋 do rzeki Prostynia i 艂膮czy z dawnym korytem nieopodal miejscowo艣ci o tej samej nazwie. Star膮 Draw臋 zasila woda odp艂ywaj膮ca z 艂膮k oraz niewielkie strumienie, co rzutuje na charakter rzeki. Powolny pr膮d (zwolennicy slalomowania na bystrzach b臋d膮 si臋 czuli zawiedzeni) powoduje szybkie zarastanie koryta oraz osadzanie si臋 nieprzyjemnego mu艂u pokrywaj膮cego prawie w ca艂o艣ci dno Starej Drawy i utrudniaj膮cego dost臋p do brzeg贸w.
fot. Marta Boche艅ska. Przedzieranie si臋 przez bujn膮 ro艣linno艣膰, charakterystyczne dla g贸rnego odcina szlaku.
Drawa od Jeziora Lubie do miejscowo艣ci Prostynia przep艂ywa przez teren poligonu. Do sp艂ywu dopuszczony jest odcinek Jezioro Lubie . most drogowy na trasie Drawsko . Kalisz Pomorski. Natomiast przep艂yni臋cie koryta Starej Drawy, jak i odcinka przez Zapor臋 Prostynia, formalnie wymaga zgody dow贸dztwa poligonu w Olesznie. Dla zapewnienia bezpiecze艅stwa w czasie trwania manewr贸w wystawiane s膮 na mo艣cie drogowym Drawsko . Kalisz Pomorski posterunki wartownicze, aby nikt z kajakarzy nie przeoczy艂 du偶ego napisu informuj膮cego o wp艂yni臋ciu na zamkni臋ty teren poligonu. Stara Drawa to jeden z niewielu zachowanych fragment贸w rzek w Polsce o zupe艂nie pierwotnym charakterze. To samo dotyczy otaczaj膮cych rzek臋 las贸w. Wybieraj膮c si臋 na szlak Starej Drawy nie zapomnijmy wi臋c o du偶ym worku na 艣mieci, kt贸ry p贸藕niej, po zako艅czonym sp艂ywie, pozostawimy w kontenerze bufetu na parkingu drogowym ko艂o miejscowo艣ci Prostynia. Nale偶y r贸wnie偶 w tym miejscu wyra藕nie zaznaczy膰, 偶e zachowanie pierwotnego charakteru rzeki by艂o mo偶liwe tylko dzi臋ki otaczaj膮cym j膮 poligonom. Fakt ten jest zaprzeczeniem cz臋sto rozpowszechnianej tezy, i偶 poligony powoduj膮 dewastacj臋 艣rodowiska naturalnego. Je偶eli kto艣 tak uwa偶a, to polecam mu Star膮 Draw臋. Jestem przekonany, 偶e po tym do艣wiadczeniu zmieni zdanie.
W prze艂omie
Ze wzgl臋du na meandry rzeki i zaro艣ni臋te koryto, Stara Drawa jest rzek膮 trudn膮 nawigacyjnie. W trakcie sp艂ywu nigdy nie by艂em pewny swojego po艂o偶enia. Poniewa偶 sp艂yw (ze wzgl臋du na du偶膮 liczb臋 przeszk贸d) odbywa艂 si臋 wolno, cz臋sto s膮dzi艂em, 偶e znajduj臋 si臋 du偶o dalej ni偶 w rzeczywisto艣ci. Liczne zastawki w ko艅cu si臋 myl膮, a zwalonych drzew jest tyle, 偶e nie stanowi膮 偶adnych punkt贸w odniesienia. Jedynymi charakterystycznymi obiektami s膮 trzy mostki. Wspomniane trudno艣ci nawigacyjne mog膮 by膰 irytuj膮ce, ale mog膮 te偶 stanowi膰 dodatkow膮 atrakcj臋 tego wyj膮tkowego szlaku.
Przez ca艂y czas p艂yni臋cia Star膮 Draw膮, a w艂a艣ciwie ju偶 od Jeziora Lubie, brak jest mo偶liwo艣ci zaopatrzenia. Opr贸cz jedzenia nie zapomnijmy r贸wnie偶 zabra膰 wystarczaj膮cej ilo艣ci wody do picia!
Zwalone drzewa - g艂贸wna trudno艣膰 艣rodkowego odcinka.
Wypo偶yczenie sprz臋tu p艂ywaj膮cego nie stanowi obecnie problemu. Ka偶dy o艣rodek nad Jeziorem Lubie posiada wypo偶yczalni臋, cz臋艣膰 oferuje us艂ugi transportowe. Wypo偶yczalni stale przybywa.[Uaktualnienie: Osobom szukaj膮cym wypo偶yczalni polecamy zajrzenie na stron臋: kajak.org.pl/kontakty. ] Niestety, sprz臋t p艂ywaj膮cy oferowany przez wypo偶yczalnie nie nale偶y do najsolidniejszych. Starsze kajaki z w艂贸kna szklanego lepiej si臋 sprawdzaj膮 w trudnych warunkach od l艣ni膮cych 艣wie偶ym lakierem kajak贸w z laminatu, kt贸re bardzo 艂atwo mo偶na uszkodzi膰. W chwili wypo偶yczenia dobrze jest kajaki dok艂adnie obejrze膰 i wpisa膰 do umowy wszystkie zauwa偶one usterki. W ten spos贸b unikniemy wielu nieporozumie艅 i k艂opot贸w.
Nas szlaku Starej Drawy 艂膮czno艣膰 telefoniczna systemem Centertel by艂a mo偶liwa tylko po wyj艣ciu z 艂odzi i znalezieniu sprzyjaj膮cego miejsca, najlepiej na jakim艣 wzniesieniu. Dysponowa艂em telefonem Benefon Delta o mocy nadajnika 1,2 W i standardow膮 anten膮. Telefony kom贸rkowe systemu GSM nie s膮 na tym terenie obs艂ugiwane.
Podczas pokonywania przeszkody.
Sp艂yw Star膮 Draw膮 najkorzystniej jest rozpocz膮膰 na Jeziorze Lubie, a zako艅czy膰 przy mo艣cie drogowym w Prostyni (tak jest podany poni偶szy opis szlaku), ale mo偶na rozszerzy膰 go w dowolny spos贸b, na przyk艂ad od Drawska Pomorskiego do Drawna lub Starego Osieczna. Wtedy przep艂yniemy odcinek Drawy le偶膮cy na terenie Drawskiego Parku Narodowego.
Ko艅cowy odcinek Starej Drawy.
Szlak Starej Drawy mo偶na podzieli膰 na nast臋puj膮ce etapy, kt贸re podaj臋 razem z efektywnym czasem p艂yni臋cia, w jakim pokonywa艂em te odcinki w zespole sk艂adaj膮cym si臋 z siedmiu osad (za艂og臋 stanowi艂o trzech m臋偶czyzn, cztery kobiety, troje m艂odzie偶y, pi臋cioro dzieci). Odcinek wst臋pny: Jezioro Lubie . zastawka na pocz膮tku Starej Drawy (20,3 km, 5 h). Etap pierwszy: od zastawki odgradzaj膮cej koryto do mostu przy dawnym m艂ynie Borowo (8,8 km, 4 h). Trudno艣ci tego odcinka to g艂贸wnie przepychanie kajaka przez prawie ca艂kowicie zaro艣ni臋te bujn膮 ro艣linno艣ci膮 koryto. Na tym fragmencie rzeki miejsca biwakowe wyst臋puj膮 nielicznie. Drugi etap: od mostu Borowo do mostu w Prostyni (7,2 km, 6 h) to odcinek prze艂omowy, rzeka p艂ynie w w膮wozie, brzegi s膮 wysokie, z wieloma dogodnymi miejscami biwakowymi. W korycie licznie wyst臋puj膮 zwalone drzewa . g艂贸wne utrudnienie tego odcinka . oraz przemia艂y zmuszaj膮ce do holowania kajaka. Ponadto jeden raz trzeba go przenosi膰 brzegiem na odleg艂o艣膰 10 m obok zatoru z drzew. Trzeci etap: od mostu w Prostyni do parkingu przy mo艣cie drogowym w Prostyni (5,4 km, 2 h) charakteryzuje si臋 stopniowo malej膮c膮 uci膮偶liwo艣ci膮 i pog艂臋bieniem si臋 koryta Starej Drawy. Ca艂o艣膰: Jezioro Lubie . Prostynia pokonali艣my w cztery dni.
W zamieszczonym poni偶ej opisie Starej Drawy odleg艂o艣ci poda艂em za Jastrz臋bskim, a poniewa偶 w wielu miejscach mia艂em w膮tpliwo艣ci, czy s膮 one prawid艂owe, stara艂em si臋 je urealni膰 na podstawie mapy Drawa - szlak wodny. Odleg艂o艣ci od Jeziora Lubie do zastawki oddzielaj膮cej Star膮 Draw臋 poda艂em za przewodnikiem Wrze艣niowski, Sperski.
| 42,1 |
Wyp艂yw z jeziora Lubie, nieco zaro艣ni臋ty, znajduje si臋 naprzeciw wsi Lubieszewo. Kr贸tki przesmyk wyprowadza nas na ma艂e jeziorko b臋d膮ce zatok膮 jeziora Lubie. |
| 41,1 |
Mostek drogowy. Informacja o wp艂yni臋ciu na teren poligonu. Za nim zaczyna si臋 prze艂om Drawy. Pe艂na uroku rzeka bystro p艂ynie korytem. Miejscami zwalone drzewa zmuszaj膮 do manewrowania 艂odzi膮. Na jednym z nich trzeba kajak przeci膮gn膮膰 g贸r膮 lub przeprowadzi膰 po lewej stronie. |
| 34,6 |
Biwak po lewej stronie, 5 minut dalej nast臋pny, zagospodarowany przez Agencj臋 .Mr贸wka. . du偶y, wygodny, z koszami na 艣mieci. |
| 33,6 |
Biwak po prawej stronie na zakr臋cie rzeki. |
| 33,1 |
Mostek drogowy. |
| 32,1 |
Wp艂ywamy mi臋dzy trzciny, zbli偶amy si臋 do jeziora Wielkie D臋bno. |
| 31,1 |
Wp艂yw na jezioro Wielkie D臋bno, po lewej stronie miejsce biwakowe. Na brzegach jeziora du偶o miejsc biwakowych, 1 km w lewo wyspa nadaj膮ca si臋 do postawienia kilku namiot贸w. |
| 30,1 |
Cie艣nina 艂膮cz膮ca Jezioro D臋bno Wielkie i D臋bno Ma艂e. |
| 29,6 |
Koniec jeziora D臋bno Ma艂e. |
| 29,1 |
Most drogowy Drawsko . Kalisz Pomorski. Tu zaczyna si臋 odcinek zamkni臋ty, o czym informuj膮 napisy na mo艣cie. Zaraz za mostem Jezioro Wiry. |
| 28,7 |
Koniec jeziora Wiry. Wp艂ywamy na malowniczy, dziki odcinek rzeki. Brzegi trudno dost臋pne. |
| 27,1 |
Mostek, rzeka p艂ynie coraz wolniej. |
| 26,0 |
Rzeka zmienia kierunek z zachodniego na po艂udniowy. Jest szeroka, woda stoj膮ca. W zasadzie mo偶na przyj膮膰, 偶e jest to pocz膮tek jeziora Z艂y 艁臋g, w dalszej cz臋艣ci zwanego Jeziorem Strunowo. Brzegi ma dost臋pne, piaszczyste, lecz 艣lady transporter贸w wje偶d偶aj膮cych i wyje偶d偶aj膮cych z jeziora nie zach臋caj膮 do biwakowania. |
| 21,9 |
Koniec jeziora Strunowo. Rzeka dosy膰 w膮ska. |
| 21,8 |
Po prawej stronie pod mostkiem zastawka oddzielaj膮ca koryto Starej Drawy od szlaku przez Jezioro i Zapor臋 Prostynia. Jest to pocz膮tek szlaku Starej Drawy. Przenoszenie praw膮 stron膮 20 m. |
| 21,7 |
Przepust, wp艂ywamy na rozlewisko przeciskaj膮c si臋 przez trzciny. |
| 19,9 |
Koniec rozlewiska. |
| 18,5 |
Z prawej strony dop艂yw strugi o bardzo zimnej wodzie. Po lewej, przy zwalonym drzewie, dogodne miejsce do biwakowania, jedno z nielicznych na tym odcinku szlaku. Dalej koryto rzeki mocno zaro艣ni臋te. |
| 16,6 |
Mostek drogowy, dalej zastawka. |
| 15,2 |
Zastawka. |
| 13,8 |
Zastawka, z prawej strony zbli偶a si臋 do rzeki droga. Charakter szlaku ulega zmianie . z zaro艣ni臋tego rozlewiska na rzek臋 wci艣ni臋t膮 w ciasny jar. |
| 12,5 |
Mostek w miejscu dawnego m艂yna Borowo. Dalej rzeka p艂ytka. Holowanie 200 m. Na odcinku do mostu w Prostyni (5,4 km) wiele dogodnych miejsc biwakowych. G艂贸wne utrudnienie tego fragmentu stanowi膮 zwalone drzewa. |
| 12,3 |
Zastawka. |
| 10,4 |
Zastawka. |
| 9,5 |
Zastawka. |
| 8,6 |
Zastawka, dalej do pali po zniszczonym mostku, bardzo uci膮偶liwy odcinek szlaku. |
| 7,5 |
Zastawka. |
| 7,1 |
Na prawym brzegu charakterystyczne wysokie buki. |
| 6,9 |
Zastawka. |
| 5,8 |
Zastawka. |
| 5,4 |
Zastawka, dalej most. Koniec prze艂omu Starej Drawy. Dalej uci膮偶liwo艣膰 szlaku stopniowo maleje, jest coraz mniej zwalonych drzew, a woda staje si臋 g艂臋bsza. |
| 5,0 |
Zastawka. |
| 3,7 |
Zastawka, koniec lasu na lewym brzegu. |
| 2,8 |
Na lewym brzegu wie艣 Prostynia, niska k艂adka. |
| 2,0 |
Po prawej uj艣cie strugi G艂臋boka. |
| 1,0 |
Uj艣cie rzeki Prostyni do Starej Drawy, a w艂a艣ciwie to na odwr贸t. |
| 0,0 |
Most drogowy Wa艂cz . Stargard Szczeci艅ski. L膮dowa膰 nale偶y zaraz za mostem po prawej stronie przy parkingu samochodowym z bufetem. Sp艂yw mo偶na kontynuowa膰 dalej. Do Drawna jest 13,3 km, do Starego Osieczna, gdzie ko艅czy si臋 odcinek Drawy p艂yn膮cy przez Drawie艅ski Park Narodowy . 56,5 km; do uj艣cia do Noteci . 82 km. |
Bibliografia
Przewodniki
- Bondyr N., Szlaki wojew贸dztwa gorzowskiego, EKO-GRAF, Wroc艂aw 1995. (Jest to w zasadzie powt贸rzenie pozycji Wrze艣niowski, Sperski (1974). Zawiera b艂膮d w umiejscowieniu odej艣cia Starej Drawy od g艂贸wnego szlaku wiod膮cego przez Jezioro Prostynia. Nie zawiera opisu Starej Drawy).
- Jastrz臋bski B., Turystyczne szlaki wodne Polski, Sport i Turystyka, Warszawa 1960.
- Owsianowski W. Z., Szlaki wodne Wielkopolski, Wydawnictwo Pozna艅skie, Pozna艅 1972. (Opisuje szlak Drawy od Jeziora M膮kowarskiego do uj艣cia, czyli odcinek poni偶ej Starej Drawy).
- Pawlaczyk P., 艁ukaszewski D., Draw膮 przez Drawie艅ski Park Narodowy, Wydawnictwo PTTK .Kraj., Warszawa 1992. (Bardzo dobry opis odcinka Drawy okre艣lonego w tytule, zawiera te偶 mapy tego regionu w skali 1:50000).
- Podhorska-Oko艂贸w M., Drawa . rzeka ziem odzyskanych, Warszawa 1948. (Pozycja klasyczna, niestety nie uda艂o mi si臋 jej znale藕膰 w 偶adnej bibliotece. Je偶eli kto艣 wie, gdzie ten przewodnik mo偶na zobaczy膰, b臋d臋 wdzi臋czny za informacj臋).
- Wrze艣niowski Z., Sperski M., Kajakiem po wodach Pomorza Zachodniego . cz臋艣膰 po艂udniowa i zachodnia, Sport i Turystyka, Warszawa 1974. (Przewodnik mog膮cy by膰 wzorem. Niestety nie zawiera opisu Starej Drawy . chyba tylko dlatego, 偶e takie by艂y czasy...)
Mapy
- Drawa . szlak wodny, Wydawnictwo PTTK .Kraj., Warszawa 1996. Skala 1:75000. (Najlepsza z dost臋pnych map dla kajakowc贸w. Zawiera kr贸tki informator geograficzny oraz u偶yteczny spis adres贸w i telefon贸w).
- N-33-91/92 Stargard Szczeci艅ski, Mapa topograficzna Polski, Zarz膮d Topograficzny Sztabu Generalnego WP, WZKart., Warszawa 1994. Skala 1:100000.
- N-33-104 Drawno, Mapa Topograficzna Polski, Sztab Generalny Wojska Polskiego, WZKart. Warszawa 1991. Skala 1:100000.
- Pojezierze Drawskie, Mapa turystyczna, PPWK Warszawa.Wroc艂aw, 1981. Skala 1:150000. (By艂y p贸藕niejsze wydania, mapa troch臋 ma艂o dok艂adna i nie obejmuje ca艂ego odcinka Starej Drawy).
- Pojezierze Drawskie, Mapa Samochodowo-turystyczna, Wydawnictwo BiK, Pi艂a 1998. Skala 1:150000. (Jedyn膮 zalet膮 tej mapy jest to, 偶e zaznaczono na niej aktualne pola biwakowe i kempingi, niestety nie ma ani jednego ich telefonu lub nazwy. W cz臋艣ci informacyjno-reklamowej mo偶na za to znale藕膰 tak niezb臋dne tury艣cie wiadomo艣ci, jak informacje o urz膮dzeniach do przetw贸rstwa mi臋snego, transporcie wysokotona偶owym, ceramice budowlanej, ziemiach ogrodniczych z torfu, r臋kawicach ochronnych, s艂upkach ogrodzeniowych, tarcicy budowlanej, sieciach cieplnych i kanalizacyjnych itd., za艣 tylko cztery o hotelach oraz jedn膮 o wypo偶yczalni sprz臋tu wodnego).
|
