NUMER SZLAKU: P-S-ZWA-113, BRAK W EWIDENCJI PTTK.

PRZEBIEG SZLAKU: KOSZALIN (GÓRA CHEŁMSKA - WĘZEŁ SZLAKÓW) – MASZKOWO - WĘGORZEWO KOSZALIŃSKIE – SZCZEGLINO – KOŚCIERNICA – NACŁAW – GARBNO – DADZEWO – POLANÓW, ŚWIĘTA GÓRA POLANOWSKA

NAZWA SZLAKU: SZLAK IM. JANA PAWŁA II, SZLAK ŚWIĘTYCH GÓR, SZLAK PIELGRZYMKOWY

GMINY: KOSZALIN, SIANÓW, POLANÓW

NAWIERZCHNIE: DROGI, ŚCIEŻKI LEŚNE, DUKTY, SZOSA, DROGA POLNA, NASYP PO KOLEJCE WĄSKOTOROWEJ.

KOLOR: CZARNY / ĹťÓŁTO-BIAŁO-ĹťÓŁTY (NA ODCINKU KOŚCIERNICA-POLANÓW (STARY WIADUKT KOLEJOWY)

ROK OSTATNIEGO MALOWANIA: NIEZNANY

ROK OSTATNIEGO MONITORINGU/POMIARU: 2011

DŁUGOŚĆ: 46,30 km

WAĹťNE UWAGI:

1. Szlak ma charakter liniowy.
2. Szlak z wieloma węzłami z innymi szlakami turystycznymi, co pozwala na pełną wariantowość naszych wędrówek.
3. W 2011 roku oznakowanie na całej mierzonej długości szlaku, oceniamy na bardzo dobre w obu kierunkach z miejscowymi brakami oznaczeń wymienionymi w opisie technicznym.

Pomiar wykonany za pomocą GPS Garmin 76CSx i 78S - Podany jest kilometraż całkowity oraz pomiędzy odcinkami.

CHARAKTERYSTYKA SZLAKU  

Opisywany szlak naleĹźy do szlaków łatwych.  Jest to długi szlak i warto przy planowaniu jego pokonania zaplanować noclegi. Często uĹźywany jest równieĹź do lokalnych pielgrzymek. Szlak przebiega po pofałdowanym terenie, aczkolwiek jest dość łatwy w pokonaniu. Obie, ukształtowane przez lodowiec pomorskie góry były w przeszłości miejscem sprawowania kultu religijnego oraz waĹźnymi punktami orientacyjnymi dla Ĺźeglarzy i wędrowców. KrzyĹźanka - jeden ze szczytów Góry Chełmskiej (137 m n.p.m.) jest najwyĹźszym nadmorskim wzniesieniem w pasie południowego PobrzeĹźa Bałtyku. Szlak wiedzie leśnymi i polnymi drogami oraz nasypem pozostałym po kolei wąskotorowej (od Kościernicy). Łączy kilka załoĹźonych w średniowieczu wsi, z których 4 znajdują się obecnie w granicach gminy Sianów (Maszkowo, Węgorzewo, Szczeglino, Mokre), a pozostałe w granicach gminy Polanów (Kościernica, Nacław, Garbno oraz Rosocha). Na szczycie Góry Chełmskiej - KrzyĹźance od roku 1991 istnieje kaplica z obrazem Matki BoĹźej Trzykroć Przedziwnej - "Sanktuarium Przymierza". Obok kaplicy stoi ceglana wieĹźa widokowa z XIX wieku, na którą moĹźna wejść w soboty i niedziele przy dobrej pogodzie, za opłatą. Z czasów średniowiecza na szczycie góry zachował się zarys pierwotnej kaplicy, fragment muru V-wiecznego kościoła oraz cmentarzysko liczące około 3500 pochówków. Wpisany do państwowego rejestru zabytków szczyt góry otacza róĹźaniec ułoĹźony z 59 kamiennych głazów, wydzielających strefę sacrum. a zboczu Świętej Góry koło Polanowa bije posiadające "uzdrawiającą moc" wodne Ĺşródełko, zagospodarowane w 2003 roku. W latach 2003-2004 w bezpośrednim sąsiedztwie szczytu została wybudowana Pustelnia Franciszkańska z Sanktuarium Matki BoĹźej Bramy Niebios. WzdłuĹź prowadzącej na szczyt leśnej drogi ustawiono 20 rzeĹşbionych w drewnie stacji róĹźańcowych. Obok obiektów znajdujących się na Świętych Górach, na szlaku moĹźna zobaczyć m.in.: chałupę szachulcową z XIX w. w Węgorzewie, kościół p.w. MB Królowej Polski w Kościenicy, eklektyczny pałac z początku XX wieku w Nacławiu, wybudowany przez rodzinę von Senden, zabytkową aleję bukową na odcinku między Dadzewem i Rosochą (za www.it-pomorze.pl).

OPIS TECHNICZNY

Odcinek pierwszy, Koszalin Góra Chełmska (węzeł szlaków) –  Maszkowo  - 7,10 (7,10) – 1,2,1

Odcinek dość łatwy,  biegnący przez wzniesienia drogą leśną i asfaltem.

Początek szlaku znajduje się na KrzyĹźance (najwyĹźsze wzgórze Góry Chełmskiej, KrzyĹźanka – 136,2m n.p.m.), gdzie znajduje się Sanktuarium Matki BoĹźej Trzykroć Przedziwnej, pełniące funkcję sanktuarium diecezjalnego oraz zbudowana w 1888 r. wieĹźa widokowa dostępna dla zwiedzających. Jest to równieĹź węzeł pieszych szlaków turystycznych: czerwony im. J. Chrząszczyńskiego, Ĺźółty „Pętla Tatrzańska” i niebieski „Porwanego Księcia”. Szlak początkowo idzie razem ze szlakiem czerwonym w kierunku wschodnim przez około 1,3 km drogą leśną. W między czasie  przecinamy ulicę Słupską – węzeł ze szlakami rowerowymi: „Bike the Baltic” i Ĺźółty „Trakt Rybogryfa”. Za szosą skręcamy w lewo i łukiem w prawo podążamy na wschód, przez ponad kilometr do połączenia się ze szlakiem Ĺźółtym „Pętla tatrzańska”. Dalej kierujemy się prosto ze szlakiem Ĺźółtym, który po ponad 0,5 km skręca w prawo. Następnie idąc prosto dochodzimy ponownie do szlaku czerwonego. Szlak ten idzie wspólnie z naszym, aĹź do końca odcinka. Po około 2,8km od połączenia szlak dochodzi do drogi wojewódzkiej 206. Kilkaset metrów przed szosą, od północy dochodzi do nas niebieski szlak rowerowy „Śladami Końskich Podków” oraz trasa rowerowa nr 3 Gminy Sianów. Dochodzimy do drogi i skręcamy lewo do miejscowości Maszkowo. Po drodze wpierw trasa rowerowa nr 3, póĹşniej szlak czerwony pieszy, odbijają na południowy zachód. Dochodzimy asfaltem do wsi (wchodzimy do gminy Sianów).  Uwaga – poruszamy się poboczem po lewej stronie drogi. Odcinek na całej długości dostępny dla pieszych, rowerzystów i miłośników nordic walking – uwaga na strome zejście/zjazd z KrzyĹźanki oraz utrudnienia w postaci urozmaiconej rzeĹşby terenu.

Odcinek drugi, Maszkowo – Węgorzewo Koszalińskie – 11,80 km (4,70) – 1,1,1

Odcinek łatwy, szlak prowadzi przez cały odcinek drogą asfaltową.

W Maszkowie znajduje się zabudowa z XIX w. w stylu szachulcowym oraz gospodarstwo agroturystyczne z końmi. Skręcamy ostro w lewo. TuĹź za zakrętem od strony południowej (cmentarza) dochodzi do nas szlak rowerowy czerwony „Morenowej Przełęczy”. Dochodzimy do końca wsi i na rozwidleniu dróg szlaki rowerowe skręcają w lewo. Kolejne 2 km szlak prowadzi wzdłuĹź drogi wojewódzkiej 205. Po chwili wraca do nas niebieski szlak rowerowy „Śladami Końskich Podków” oraz trasa rowerowa nr 3 Gminy Sianów. TuĹź przed mostem nad rzeką Unieść (trasa kajakowa), od prawej dochodzi do nas Ĺźółty szlak rowerowy „Trakt Rybogryfa”. Przechodzimy most i na najbliĹźszym duĹźym skrzyĹźowaniu skręcamy w lewo skos, kierując się na Węgorzewo Koszalińskie. Po około 2 km, na skrzyĹźowaniu duĹźy węzeł szlaków i tras rowerowych: wymienione wyĹźej łącza się z; „Bike the Baltic”, trasa zielona nr 2 Gminy Sianów, trasa czerwona „Sianowska Kraina w Kratkę”, szlak łącznikowy „Greenway”. Kilkadziesiąt metrów dalej, odchodzi od nas szlak rowerowy Ĺźółty, kierując się na wschód. My po dwóch kilometrach od skrzyĹźowania wchodzimy do Węgorzewa Koszalińskiego. Uwaga – poruszamy się poboczem po lewej stronie drogi. W centrum wsi skręcamy w prawo a „Bike the Baltic” i czerwona trasa rowerowa  Gminy Sianów idą dalej asfaltem drogą na Sianów. We wsi tablica informacyjna i drogowskazy. Swój bieg kończą/zaczynają szlaki czarny i niebieski rowerowy. Odcinek na całej długości dostępny dla pieszych, rowerzystów i miłośników nordic walking. Węgorzewo jest idealną bazą wypadową. We wsi znajdziemy zabytkową zabudowę wiejską, dawną zabytkową neogotycką kaplicę cmentarną, pełniącą po  rozbudowaniu role kościoła filialnego, cmentarz poewangelicki, pomnikową aleję lip, jak i pozostałości dawnego folwarku, gdy bardzo mocno poszukamy.

Odcinek trzeci, Węgorzewo Koszalińskie – Kościernica – 20,60 km (8,80) – 1,1,1

Odcinek łatwy, droga gruntowa, droga polna .

W centrum wsi nasz szlak wraz z trasami Gminy Sianów -  skręca w prawo w drogę gruntową, gdzie po 150 m kieruje się na południe dochodząc do skraju lasu. Dochodzimy ponownie do szlaków tras rowerowych Gminy Sianów, „Bike the Baltic”, czarny łącznikowy „Greenway”, czerwony „Sianowska Kraina Słońca” i zielona trasa nr 2. Na skraju lasu skręcamy w lewo i wchodzimy w las. Po około 2km drogą leśną, dochodzimy do skrzyĹźowania – przecinamy Ĺźółty szlak rowerowy „Szlak Megalitów” oraz Szlak Konny Pomorza Środkowego . Idziemy dalej na wprost, mijając po lewej stronie cmentarz (w jego okolicy dwa pomnikowe drzewa: klon zwyczajny i lipa drobnolistna), a z prawej strony w oddali moĹźemy ujrzeć zabudowę miejscowości Szczeglino, wraz z kościołem neogotyckim z 1908 roku. Szlak prowadzi dalej na wschód. PO około 650 metrach odchodzi od nas czerwona trasa rowerowa w lewo skos. Poruszamy się cały czas drogą leśną. Na trasie szlaki rowerowe odchodzą w lewo na kilkaset metrów, aby powrócić do nas na granicy gmin Sianów/Polanów – dochodzi do nas zielona trasa rowerowa nr 2 Gminy Sianów. Skręcamy wpierw łukiem w lewo a następnie skręcamy w prawo, mijając po prawej cmentarz i  wchodząc od północnego zachodu do Kościernicy – droga numer 206. Odcinek na całej długości dostępny dla pieszych, rowerzystów i miłośników nordic walking.

Odcinek czwarty, Kościernica – Nacław (pałac) – 27,00 (6,40) – 1,1,1

Odcinek łatwy, droga asfaltowa, nasyp po byłej kolejce wąskotorowej.

Zmiana oznaczenia z czarnego szlaku na Ĺźółto-biało-Ĺźółte (paski). W Kościernicy wart zobaczenia jest kościół gotycki z XV w. p.w. MB Królowej Polski, ruina neoromańskiej kaplicy grobowej, zabytkowy park przypałacowy z połowy XIX wieku w którym na uwagę zasługują; pomnikowa lipa drobnolistna o obwodzie pnia 450 cm oraz klon-jawor odmiany Worleei. Odnajdziemy równieĹź bunkry i schrony poniemieckie. Na cmentarzu przykościelnym znajduje się pomnik poświęcony mieszkańcom wsi poległym w I wojnie światowej. Brak nazwisk poległych. Na skrzyĹźowaniu skręcamy w lewo, kierując się drogą wojewódzką 206 na wschód – tutaj zielona trasa rowerowa nr 2 Gminy Sianów odchodzi na południe. My zaś do Nacławia idziemy wspólnie z rowerowym szlakiem rowerowym czarnym łącznikowym Greenway i „Bike the Balitc”.  Uwaga – poruszamy się poboczem po lewej stronie drogi. Po około 1,1km szlak odbija lekko w lewo skos w drogę utwardzoną, polną po byłej kolejce wąskotorowej. Mijając pole szlak wchodzi do lasu. Na tym odcinku przecinamy zielony szlak rowerowy „Północny Szlak Hobbitów”. Podziwiając tereny podmokłe rozciągające się wzdłuĹź nasypu, idziemy dalej drogą po wąskotorówce, aĹź do pierwszej zabudowy w miejscowości Nacław, gdzie szlak skręca w prawo w drogę gruntową i kieruje się ponownie do drogi wojewódzkiej 206. Następnie kierujemy się w prawo w stronę pałacu. W centrum wsi, szlaki rowerowe odchodzą na wschód, drogą numer 206. My na skrzyĹźowaniu idziemy dalej na wprost. Odcinek na całej długości dostępny dla pieszych, rowerzystów i miłośników nordic walking.

Odcinek piąty, Nacław (pałac) – Garbno (kościół) – 30,80 km (3,80) – 1,1,1

Odcinek łatwy, w całości szlak prowadzi po szosie. Uwaga – poruszamy się poboczem po lewej stronie drogi.

Warty uwagi jest pałac eklektyczny rodziny von Senden (obecnie w rękach prywatnych) z przełomu XIX i XX wieku oraz park krajobrazowy z XVIII wieku. Ponadto znajdziemy pomnik przyrody - bukowa aleja, którą stanowi 430 buków w wieku ok. 200 lat rosnących na poboczu drogi między Nacławiem a Jacinkami. Kierując się drogą wojewódzką 206 na południe przez około 350m dochodzimy do rozwidlenia, gdzie idziemy na wprost – kierunek południowy. Idziemy około 3,5km (po drodze mijamy stary cmentarz po lewej stronie) i dochodzimy do wsi Garbno, gdzie znajduje się szachulcowy kościół św. Antoniego, wybudowany w 1769 roku na miejscu świątyni gotyckiej powstałej w 1550 roku. Dach kościoła  pokryty jest strzechą. Wewnątrz zachowały sie liczne zabytki: ołtarz barokowy, chrzcielnica i ambona z 1600 r., póĹşnogotycki krucyfiks, witraĹź z 1769 r. i dzwon z XVII wieku. W kościele jest teĹź nagrobek z 1772 r. Po za tym znajdziemy równieĹź pałac rodziny von Senden z 1859 roku, otoczony niegdyś krajobrazowym parkiem, obecnie w stanie szczątkowym. Na skrzyĹźowaniu węzeł ze szlakami rowerowymi: „Bike the Baltic” i niebieskim szlakiem „Polanowski Trakt Przyrodniczy”, które po chwili kierują się na południowy zachód. Odcinek na całej długości dostępny dla pieszych, rowerzystów i miłośników nordic walking.

Odcinek szósty, Garbno (kościół) – Dadzewo – 34,80 km (4,00) – 1,1,1

Odcinek łatwy, droga żwirowa przechodząca w drogę z płyt (jombo).

Wchodzimy na drogę nr 206 i skręcamy w lewo aby na kolejnym skrzyĹźowaniu odbić ponownie w lewo skos. Od rozwidlenia za wsią Garbno skręcamy w lewo na skrzyĹźowaniu w drogę o nawierzchni Ĺźwirowej – szlaki odchodzą drogą wojewódzką. Następnie kierujemy się wg szlaku (dłuĹźszy odcinek z górki). Przy kolejnym leśnym skrzyĹźowaniu skręcamy lekko w lewo skos. Po przejściu połowy odcinka dochodząc do strumienia wchodzimy w las. Po około 1,5 km docieramy do skraju lasu i wychodzimy na teren otwarty. Przy wyjściu z lasu po lewej stronie moĹźemy odnaleźć pomnikowy. Dochodzimy do cmentarza (w okolicy cmentarza pomnikowa lipa drobnolistna), a następnie do duĹźego gospodarstwa rolnego – osada Dadzewo. Mijamy je i dochodzimy do skrzyĹźowania, gdzie szlak skręca w prawo. Odcinek na całej długości dostępny dla pieszych, rowerzystów i miłośników nordic walking.

Odcinek siódmy, Dadzewo – węzeł szlaków Rosocha – 38,40 km (2,90) – 1,1,1

Odcinek łatwy, przez cały odcinek droga polna.

Przez około 2 km poruszamy się pomnikową Aleją Bukową po drodze polnej. Na skrzyĹźowaniu skręcamy w lewo skos i dalej szlak prowadzi drogą do wsi Rosocha, gdzie szlak skręca w lewo w kierunku północnym w drogę polną. Uwaga – brak oznaczeń na skrzyĹźowaniu. W miejscowości znajduje się pomnik (kamienny) poległych w czasie I wojny światowej mieszkańców Rosochy. Na skrzyĹźowaniu węzeł ze szlakami rowerowymi: „Bike the Baltic” i niebieskim szlakiem „Polanowski Trakt Przyrodniczy”, które po chwili kierują się na południowy zachód. Odcinek na całej długości dostępny dla pieszych, rowerzystów i miłośników nordic walking.

Odcinek ósmy, węzeł szlaków Rosocha – węzeł szlaków Jacinki (skrzyĹźowanie przed wsią) – 41,30 km (2,90) – 1,1,1

Odcinek łatwy, przez cały odcinek droga polna.

Poruszamy się drogą polną w kierunku północnym. Przed wsią Jacinki do szlaku dochodzą szlaki rowerowe „Bike the Baltic” oraz czarny łącznikowy Greenway. Na węźle szlaków brak oznaczeń. Odcinek na całej długości dostępny dla pieszych, rowerzystów i miłośników nordic walking.

Odcinek dziewiąty, węzeł szlaków Jacinki (skrzyĹźowanie przed wsią) – Polanów Święta Góra Polanowska – 45,20 km (3,90) – 1,1,1

Odcinek łatwy, droga/nasyp po rozebranej kolejce wąskotorowej, droga asfaltowa.

Przed budynkami hodowli skręcamy w prawo. Szlak schodzi w dół wraz ze szlakami rowerowymi; „Bike the Baltic” oraz czarny łącznikowy Greenway. Dalej droga wchodzi w las. Droga lekko skręcając przechodzi w nasyp kolejowy. Kierujemy się nim podziwiając otwarte polanowskie przestrzenie. Dochodząc do Polanowa droga zmienia się w leśną, a następnie w drogę asfaltową, gdzie przechodzimy pod starym wiaduktem kolejki wąskotorowej. Od wiaduktu szlak zmienia kolor na czarny z Ĺźółto-biało-Ĺźółtych.  Dochodząc do skrzyĹźowania ulicą Zacisze dochodzi szlak zielony (Polanów-Mostowo). Na skrzyĹźowaniu szlak skręca w prawo ku Świętej Górze Polanowskiej. Odcinek na całej długości dostępny dla pieszych, rowerzystów i miłośników nordic walking.

Odcinek dziesiąty, Polanów – Święta Góra Polanowska – 46,30 km (1,10) – 1,2,1

Odcinek łatwy, w całości droga leśna, miejscami płyty (jombo).

Przy zejściu szlaku z drogi asfaltowej, kierujemy się na szczyt leśną drogą (miejscami płyty), wzdłuĹź której ustawiono 20 rzeĹşbionych w drewnie stacji róĹźańcowych. Na zboczu góry bije posiadające "uzdrawiającą moc" wodne Ĺşródełko. Na szczycie Świętej Góry (156m n.p.m.) szlak kończy się. W XII w., za sprawą św. Ottona z Bambergu, na górze powstała drewniana kaplica pod wezwaniem Maryi. Na początku XIV wieku cystersi wybudowali tu kaplicę. Odcinek na całej długości dostępny dla pieszych, rowerzystów i miłośników nordic walking – utrudnienie, podejście na górę. W Polanowie węzeł wielu szlaków turystycznych:

1. Pieszy czarny pielgrzymkowy, Polanów, Święta Góra-Koszalin, Góra Chełmska
2. Pieszy zielony „Doliny Dolnej Radwi”, Polanów, Święta Góra Polanowska-Mostowo
3. Pieszy niebieski „Rezerwatów”, Polanów - Darłówko
4. Pieszy Ĺźółty, Polanów-Ĺťydowo
5. Pieszy zielony „Wzgórzami Moreny Czołowej”, Ĺťydowo-Złocieniec
6. Rowerowy „Bike the Baltic”, Kołobrzeg-Koszalin
7. Rowerowy niebieski „Polanowski Trakt Przyrodniczy”, Polanów-Wyszebórz
8. Rowerowy czarny łącznikowy „Greenway”, Polanów-Węgorzewo Koszalińskie

1. Rowerowy zielony „Greenway, Naszyjnik Północy”, okrężny z Debrzna.
2. Szlak konny im. Rotmistrza Marka Roszczynialskiego, Jarosławiec-Biały Bór

PODSUMOWANIE.

• Szlak oznakowany na obydwa kierunki jego pokonywania.
• Oznaczenie szlaku w 2011 roku określamy bardzo dobre na odcinku Góra Chełmska (KrzyĹźanka) – Kościernica oraz wiadukt kolejowy w Polanowie – Święta Góra w Polanowie, natomiast odcinek Kościernica – wiadukt kolejowy w Polanowie określamy jako mierny (na tym fragmencie zmiana koloru szlaku na Ĺźółto-biało-Ĺźółty). 
• Generalnie szlak łatwy, moĹźna pokonać pieszo, rowerem jak i z zastosowaniem nordic walking. Drogi w dobrym stanie. Teren pofałdowany miejscami mocno urozmaicony.

SKALA TRUDNOŚĆI PIESZA – 1
SKALA TRUDNOŚCI ROWER – 2
SKALA  TRUDNOŚCI NORDIC WALKING – 1

1 – łatwy bez utrudnień
2 – z miejscowymi utrudnieniami
3 – o utrudnionym przejściu/przejeĹşdzie

OPIS DANYCH TECHNICZNYCH SZLAKU:

1. Długość szlaku 46,3 km
2. Łączna wysokość podejść na trasie 501 metrów
3. Łączna ilość zejść na trasie 462 metrów
4. Wysokość względna minimalna 14 metrów
5. Wysokość względna maksymalna 153 metry